افعال مضاعف در زبان ترکمنی Double verbs in Turkmen language

Double verbs افعال مضاعف

In speech, Turkmens often use two verbs together, linking them by adding the suffix “-yp/-ip/-p/-up/-üp” to the first verb, and then conjugating the second verb normally. 

در گفتار، ترکمن‌ها معمولاً از دو فعل با هم استفاده می‌کنند و با افزودن پسوند «yp/-ip/-p/-up/-üp -» به فعل اول، آنها را به هم مرتبط می‌کنند و سپس فعل دوم را به طور معمول به هم متصل می‌کنند.

Sometimes this results in new meanings, such as the use of “bilmek” and “başlamak” as the second  verbs to communicate the ability to do something, and the starting of an action. 

گاهی اوقات این به معانی جدیدی منجر می شود، مانند استفاده از "bilmek" و "başlamak" به عنوان فعل دوم برای برقراری ارتباط با توانایی انجام کاری و شروع یک عمل میباشد.

The construction can have two meanings: either the verbs were completed sequentially with the second immediately following upon the completion of the first, or they were performed  simultaneously. The construction is thus similar to the use of “and” to join two verbs. 

این ساخت می تواند دو معنی داشته باشد: یا افعال به ترتیب با فعل دوم بلافاصله پس از اتمام اولی تکمیل می شوند یا به طور همزمان اجرا می شوند. بنابراین ساختار شبیه به استفاده از "و" برای اتصال دو فعل است.

Ol saz diňläp agşamlyk naharyny iýdi. 

(She listened to music and ate her dinner.) 

(او به موسیقی گوش داده و شامش را خورد.)

Double verbs can be negated in two ways: the first method replaces the “-yp/-ip/-p/-up/-üp” ending of the first verb with “-man/-män,” and is used when the first action was not done, but the second was. 

افعال مضاعف را می توان به دو صورت منفی کرد: روش اول پایان فعل اول "yp/-ip/-p/-up/-üp -" را با "man/-män -" جایگزین می کند و زمانی استفاده می شود که اولی اقدام انجام نشده، اما دومی انجام شده باشد.

The second method simply uses negative conjugation of the second verb, and indicates that the first action was completed, but not the second.

در روش دوم صرفاً از صرف منفی فعل دوم استفاده می شود و نشان می دهد که عمل اول کامل شده است، اما عمل دوم انجام نشده است.

Ol iýmän geldi. 

(He didn’t eat before coming.) 

(او غذا نخورده آمد.)

Ol gidip gelmedi. 

(He left but didn’t come back.)

(او رفت و برنگشت.)

To negate both actions, simply make two statements; the double verb construction is not used in these situations. 

 برای منفی هر دو عمل، فقط دو عبارت را بیان کنید. در این مواقع از ساخت فعل مضاعف استفاده نمی شود.

Turkmen language practice تمرین زبان ترکمنی 

9) Complete the sentences, using double verbs. 

جملات را با استفاده از افعال مضاعف کامل کنید.

Goşma işlikleri ulanyp, gönükmäni ýerine ýetiriň.

Example/مثال /Göredeli:

Men turup nahar iýdim. (turmak, nahar iýmek) 

(I got up and ate.) 

(بلند شده غذا خوردم.)

1. Men açyk hat (almak, ibermek) ........................... 

(I bought and sent a postcard.) 

(کارت پستال خریدم و فرستادم.)

2. Ol günortanlyk nahar (iýmek, telewizor görmek) ........................... 

(She ate lunch and watched tv.) 

(او ناهار خورد و تلویزیون تماشا کرد.)

3. Sag boluň, biz çay (içmek, gelmek) ........................... 

(Thank you, we drank tea and (then) came.) 

(ممنون، چای خوردیم و آمدیم.)

4. Güýç Hindistanda (işlemek, gaýtmak) ........................... 

(Guych is supposed to work in India and (then) return.) 

(قرار است گیوچ در هند کار کند و برگردد.)

5. Olar Türkmenbaşa bilet (almak, ugramak) ........................... 

(They’ll buy tickets to Turkmenbashy and (then) set out.)

(بلیت ترکمن باشی را می خرند و راهی می شوند.)

6. Erkinaý Aşgabatda doganyny (garşylamak, gelmek) ........................... 

(Erkinay will meet his older sibling in Ashgabat and (then) come back.) 

(ارکینای برادرش را در عشق آباد استقبال می کند و  برمی گردد.)

Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:

1. Men açyk hat alyp iberdim. 

2. Ol günortanlyk nahar iýip telewizor gördi. 

3. Sag boluň, biz çaý içip geldik. 

4. Güýç Hindistanda işläp gaýtmaly. 

5. Olar Türkmenbaşa bilet alyp ugrarlar. 

6. Erkinaý Aşgabatda doganyny garşylap geler. 

10) Complete the sentences, using double verbs and “-man/-män.” 

جملات را با استفاده از افعال مضاعف و "-man/-män" کامل کنید.

“-man/-män” goşulmalary goşma işlikler bilen ulanyp, gönükmäni ýerine ýetiriň.

Example/مثال /Göredeli:

Men çay içmän gitsem , ýolda suwsaryn. (içmek, gitmek) 

(If I don’t drink tea before going, I will be thirsty on the road.)

(اگر قبل از رفتن چای ننوشم، در جاده تشنه می شوم.)

1. Myhmanhana , ýer tapmarys. (jaň etmek, barmak) .................................. 

(If we don’t call the hotel before going, we will not find space.)

(اگر قبل از رفتن با هتل تماس نگیریم، اتاقی پیدا نمی کنیم.)

2. Ejeňe , alada eder. (aýtmak, gitmek) .................................. 

(If you don’t tell your mother before going, she will worry.)

(اگر قبل از رفتن به مادرتان نگویید، او نگران خواهد شد.)

3. Pasportyňyzy , bilet bermezler. (almak, gitmek) .................................. 

(If you don’t take your passport before going, they won’t give you tickets.)

(اگر قبل از رفتن پاسپورت خود را نگیرید، به شما بلیط نمی دهند.)

4. Açar , direktor käýär. (soramak, almak) .................................. 

(If you don’t ask for the key before taking it, the director will scold you.)

(اگر کلید را بدون اجازه بگیرید، مدیر شما را سرزنش می کند.)

5. Okuwçylar kitaplaryny , bäşlik alarlar. (galdyrmak, gelmek) .................................. 

(If the students don’t leave behind their books before coming, they will get 5s.)

(اگر دانش‌آموزان کتاب‌های خود را قبل از آمدن جا نگذارند، 5 می‌گیرند.)

Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:

1. Myhmanhana jaň etmän barsak, ýer tapmarys. 

2. Ejeňe aýtman gitseň, alada eder. 

3. Pasportyňyzy alman gitseňiz, bilet bermezler. 

4. Açar soraman alsaň, direktor käýär.  

5. Okuwçylar kitaplaryny galdyrman gelseler, bäşlik alarlar.