Expressing ability بیان توانایی
Turkmen uses “bilmek” as a helper verb to express the ability to do something, much like the use of “can” or “able to.” To construct, take the root verb and add “-yp/-ip/-p/-up/-üp” according to vowel harmony, and then conjugate “bilmek” normally.
در ترکمنی از "bilmek" به عنوان یک فعل کمکی برای بیان توانایی انجام کاری استفاده می کند، مانند استفاده از "توان" یا "توانایی". برای ساختن، ریشه فعل را بگیرید و "yp/-ip/-p/-up/-üp -" را با توجه به هارمونی واکه اضافه کنید و سپس "bilmek" را به طور معمول با هم ترکیب کنید.
Men garaşyp bilýän.
(I can wait.)
(می توانم منتظر بمانم.)
Sen nahar bişirip bilýäňmi?
(Can you cook?)
(میتونی آشپزی کنی؟)
Ol türkmençe okap bilýä.
(She can read Turkmen.)
(او می تواند ترکمنی بخواند.)
Biz sanjym edip bilmeli.
(We should be able to give injections.)
(باید بتوانیم تزریق کنیم.)
Siz görüp bildiňizmi?
(Could you see?)
(آیا شما توانستید ببینید؟)
Negation, akin to “cannot,” is accomplished by simply using the negative conjugated form of “bilmek.”
منفی، شبیه به «نمیتوان»، به سادگی با استفاده از صرف منفی «bilmek» انجام میشود.
Olar nahar bişirip bilenoklar.
(They can’t cook.)
(آنها نمی توانند آشپزی کنند.)
Men garaşyp bilmedim.
(I couldn’t wait.)
(نتونستم صبر کنم.)
Turkmens commonly say “tapamok” instead of “tapyp bilemok”. The same is usually true with “göremok” instead of “görüp bilemok.”
ترکمن ها معمولا به جای "tapyp bilemok" می گویند: "tapamok". همین امر معمولاً در مورد "göremok" به جای "görüp bilemok" صادق است.
Turkmen language practice تمرین زبان ترکمنی
6) Complete the sentences, using the given verb in “-yp/-ip/-p/-up/-üp” form.
جملات را با استفاده از فعل داده شده در فرم yp/-ip/-p/-up/-üp -" کامل کنید.
Berlen işlikleri “-yp/-ip/-p/-up/-üp” goşulmasy bilen ulanyp, gönükmäni ýerine ýetiriň.
Example/مثال /Göredeli:
Men iňlisçe gepläp bilýän. (iňlisçe geplemek)
(I can speak English.)
(من می توانم انگلیسی صحبت کنم.)
1. Ol seni afrikalylar bilen bilýä. (tanyşdyrmak) .............................
(He can introduce you to Africans.)
(او می تواند آفریقایی ها را به شما معرفی کند.)
2. Siz bilýäňiz. (kompýuter ulanmak) .............................
(You can use the computer.)
(می توانید از کامپیوتر استفاده کنید.)
3. Olar bilýäler. (türkmençe
düşündirmek) .............................
(They can explain in Turkmen.)
(می توانند به ترکمنی توضیح دهند.)
4. Sen bilýäňmi? (sanjym etmek) .............................
(Can you give injections?)
(آیا می توانید تزریق کنید؟)
5. Biz bilýäs. (näsaga seretmek) .............................
(We can look after patients.)
(ما می توانیم از بیماران مراقبت کنیم.)
6. Men bilýän. (gan basyşyny ölçemek) .............................
(I can measure blood pressure.)
(من می توانم فشار خون را اندازه گیری کنم.)
Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:
1. Ol seni afrikalylar bilen tanyşdyryp bilýä.
2. Siz kompýuter ulanyp bilýäniz.
3. Olar türkmençe düşündirip bilýäler.
4. Sen sanjym edip bilýänmi?
5. Biz näsaga seredip bilýäs.
6. Men gan basyşyny ölçäp bilýän.
7) Complete the sentences, using the given verb in “-yp/-ip/-p/-up/-üp” form.
جملات را با استفاده از فعل داده شده در فرم "yp/-ip/-p/-up/-üp -" کامل کنید.
Berlen işlikleri “-yp/-ip/-p/-up/-üp” goşulmasy bilen ulanyp, gönükmäni ýerine ýetiriň.
Example/مثال /Göredeli:
Biz rusça gepläp bilemzok. (geplemek)
(We can’t speak Russian.)
(ما نمی توانیم روسی صحبت کنیم.)
1. Men synp otagyna bilemok. (girmek) .......................
(I can’t enter the classroom.)
(نمیتونم وارد کلاس بشم.)
2. Sen maňa bileňok. (düşünmek) .......................
(You can’t understand me.)
(تو نمیتونی منو درک کنی.)
3. Ol menden bilenok. (soramak) .......................
(She can’t ask me.)
(او نمی تواند از من بپرسد.)
4. Biz bilemzok. (okatmak).......................
(We can’t teach.)
(ما نمی توانیم آموزش دهیم.)
5. Siz mekdepde bileňzok. (işlemek) .......................
(You can’t work at school.)
(شما نمی توانید در مدرسه کار کنید.)
6. Çagalar ertir bilenoklar. (oýnamak) .......................
(The children can’t play tomorrow.)
(بچه ها فردا نمی توانند بازی کنند.)
Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:
1. Men synp otagyna girip bilemok.
2. Sen maňa düşünip bileňok.
3. Ol menden sorap bilenok.
4. Biz okadyp bilemzok.
5. Siz mekdepde işläp bileňzok.
6. Çagalar ertir oýnap bilenoklar.
8) Use the table to complete the statements, using absolute group expressions with “hemme” and “hiç” where applicable.
از جدول برای تکمیل عبارات استفاده کنید و در صورت لزوم از عبارات گروهی مطلق با "hemme" و "hiç" استفاده کنید.
Tablisa seredip, sözlemleri düzüň.
1.maşyn sürmek 2.tigir sürmek 3.hytaýça ýazmak 4. fransuzça geplemek 5. Emeli intellekt ulanmak
(+)= able توانا
(-)= not able ناتوان
Emra: 1.(+) 2.(+) 3.(-) 4.(-) 5(+)
Azat: 1.(-) 2.(+) 3.(-) 4.(-) 5.(+)
Akgül: 1.(+) 2.(+) 3.(-) 4.(+) 5.(+)
Leýli: 1.(-) 2.(+) 3.(-) 4.(-) 5.(-)
Example/مثال /Göredeli:
Azat we Leýli maşyn sürüp bilenok.
1. ...................... maşyn sürüp bilýä.
2. Diňe ...................... fransuzça gepläp bilýä.
3. Diňe ...................... kompýuter ulanyp bilenok.
4. ...................... tigir sürüp bilýä.
5. ...................... hytaýça ýazyp bilenok
Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:
1. Emra we Akgül maşyn sürüp bilýäler.
2. Hemmesi tigir sürüp bilýäler.
3. Hiç biri hytaýça ýazyp bilenok.
4. Diňe Akgül fransuzça gepläp bilýä.
5. Diňe Leýli kompýuter ulanyp bilenok.
9) Complete the sentences using the table above.
جملات را با استفاده از جدول بالا کامل کنید.
Tablisadan peýdalanyp sözlemleri dowam ediň.
Example/مثال /Göredeli:
Emra we Akgül maşyn sürüp bilýä, emma Azat bilen Leýli maşyn sürüp bilenok.
1. Emra, Azat, Akgül we Leýli bilýäler.
2. Diňe ........................ Akgül bilýä.
3. Akgül diňe ........................ bilenok.
4. Diňe Leýli ........................ bilenok.
5. Leýli diňe ........................ bilýä.
6. Olaň hemmesi ........................ bilýäler.
7. Olaň hiç biri ........................ bilenoklar.
Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:
1. Emra, Azat, Akgül we Leýli tigir sürüp bilýäler.
2. Diňe Akgül fransuzça gepläp bilýä.
3. Akgül diňe hytaýça ýazyp bilenok.
4. Diňe Leýli kompýuter ulanyp bilenok.
5. Leýli diňe tigir sürüp bilýä.
6. Olaň hemmesi tigir sürüp bilýäler.
7. Olaň hiç biri hytaýça ýazyp bilenoklar.
10) Write three things you can do, and three things you can’t do.
سه کاری که می توانید انجام دهید و سه کاری که نمی توانید انجام دهید بنویسید.
Başarýan üç zadyňyzy we başarmaýan üç zadyňyzy ýazyň.
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. …………………………
5. …………………………
6. …………………………
Answers/ پاسخ ها /Jogaplar: ?