مقایسات و صفات عالی در زبان ترکمنی Comparatives and superlatives in Turkmen language

Comparatives and superlatives مقایسات و صفات عالی

gowy →                    good خوب

gowurak →               a little better کمی بهتر

has gowy →             much better بسیار بهتر

iň gowy →                the best بهترین

erbet →                    bad بد

erbeträk →               a little worse کمی بدتر

has erbetmuch →    worse بدتر

iň erbetthe →           worst بدترین

Direct comparatives are constructed using the instrumental case “-dan/-den.”  

مقایسه‌های مستقیم با استفاده از حالت ازی "dan/-den - " ساخته می‌شوند.

Gawun garpyzdan süýji. 

(Melons are sweeter than watermelons.)

(خربزه از هندوانه شیرین تر است.)

Limon nardan turşy. 

(Lemons are sourer than pomegranates.) 

(لیمو ترش تر از انار است.)

More commonly, the “-rak/-räk” suffix is added to the adjective. From a literal standpoint, this implies a smaller degree of difference between the two objects being compared. 

معمولاً پسوند "rak/-räk - " به صفت اضافه می شود. از نقطه نظر لغوی، این نشان دهنده درجه کمتری از تفاوت بین دو شیء مورد مقایسه است.

Burç sogandan ajyrak. 

(Peppers are somewhat spicier than onions.) 

(فلفل تا حدودی تندتر از پیاز است.)

Burç sogandan ajy. 

(Peppers are spicier than onions.)

 (فلفل تندتر از پیاز است.)

Burç sogandan has ajy. 

(Peppers are much spicier than onions.) 

(فلفل بسیار تندتر از پیاز است.)

Note that the final ‘y’ or ‘i’ of adjectives are changed to the appropriate rounded vowel when suffixes are added to them. 

توجه داشته باشید که "y" یا "i" در پایان صفت ها با اضافه کردن پسوندها به مصوت گرد مناسب تغییر می کند.

süýji (sweet شیرین) 

süýjüräk (somewhat sweet تا حدودی شیرین) 

The comparative form is simply used to modify the degree of the adjective. 

شکل مقایسه ای برای تغییر درجه صفت استفاده می شود.

Ol akyllyrak. 

(She is somewhat intelligent.او تا حدودی باهوش است) 

Ol has akylly! 

(She is so intelligent!او بسیار باهوش است) 

Turkmen language practice تمرین زبان ترکمنی

28) Fill in the table, watching for sound assimilation, vowel harmony, and rounded/open vowels. 

جدول را پر کنید، مراقب همسان سازی صدا، هارمونی واکه ها و مصوت های گرد/باز باشید.

Tablisany dolduryň.

Example/مثال /Göredeli:

uly (big بزرگ)  →  ulurak  →  has uly  →  iň uly 

kiçi (small کوچک)  →  

gymmat  (expensive گران)  →  

arzan (cheap ارزان)  →   

turşy (sour ترش)  →  

süýji (sweet شیرین)   →

Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:

uly  →  ulurak →  has uly  → iň uly 

kiçi  →  kiçiräk  → has kiçi  → iň kiçi 

gymmat  → gymmadrak  → has gymmat  → iň gymmat 

arzan  →  arzanrak →  has arzan  → iň arzan 

turşy  → turşyrak →  has turşy →  iň turşy 

süýji  → süýjüräk  → has süýji →  iň süýji 

29) Use the correct comparative adjective in the following sentences. 

در جملات زیر از صفت مقایسه ای صحیح استفاده کنید.

Sözlemlerde sypat derejelerini dogry ulanyň. 

Example/مثال /Göredeli:

Men senden ulurak (uly) 

(I’m a little bigger than you.من کمی از تو بزرگتر هستم) 

Men senden uly (uly) 

(I’m bigger than you.من از تو بزرگترم) 

Men senden has uly  (uly) 

(I’m much bigger than you.من خیلی بزرگتر از تو هستم) 

1. Ol menden  .......................... (uzyn) 

(He’s a little taller than me.او کمی از من بلندتر است) 

Ol menden  .......................... (uzyn) 

(He’s taller than me.او از من بلندتر است) 

Ol menden (uzyn) 

(He’s much taller than me.او از من خیلی بلندتر است) 

2. Biz olardan  .......................... (baý) 

(We’re a little richer than them.ما کمی از آنها ثروتمندتر هستیم) 

Biz olardan  .......................... (baý) 

(We are richer than them.ما از آنها ثروتمندتریم) 

Biz olardan  .......................... (baý) 

(We’re much richer than them.ما بسیار ثروتمندتر از آنها هستیم) 

3. Kümüş Maraldan  .......................... (ýaş) 

(Kumush is a little younger than Maral.کوموش از مارال کوچکتر است) 

4. Tejende gije gündüzden  .......................... (sowuk) 

(In Tejen, nighttime is much colder than daytime.)

(در تجن، شب بسیار سردتر از روز است.)

Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:

1. Ol menden uzynrak. Ol menden uzyn. Ol menden has uzyn. 

2. Biz olardan baýrak. Biz olardan baý. Biz olardan has baý. 

3. Kümüş Maraldan ýaşrak. 

4. Tejende gije gündüzden has sowuk. 

30) Answer the questions. 

به سوالات پاسخ دهید.

Soraglara jogap beriň.

Example/مثال /Göredeli:

Şol çorba gyzgynmy? Hawa, emma men gyzgynrak çorbany gowy görýän. 

(Is that soup hot? Yes, but I like soup a little hotter.)

(آیا آن سوپ داغ است؟ بله، اما من سوپ را کمی گرمتر دوست دارم.)

1. Şol üzüm turşumy? ................................................

(Are those grapes sour? Yes, but I like grapes a little more sour.) 

(آیا آن انگورها ترش هستند؟ بله، اما من انگور را کمی ترش تر دوست دارم.)

2. Şol çaý ajymy? ................................................

(Is that tea bitter? Yes, but I like tea a little more bitter.) 

(آیا آن چای تلخ است؟ بله، اما من چای را کمی تلخ تر دوست دارم.)

3. Şol salat duzlumy? ................................................

(Is that salad salty? Yes, but I like salad a little saltier.) 

(آیا آن سالاد شور است؟ بله، اما من سالاد را کمی شورتر دوست دارم.)

4. Şol apelsin süýjümi? ................................................

(Is that orange sweet? Yes, but I like oranges a little sweeter.) 

(آیا آن پرتقال شیرین است؟ بله، اما من پرتقال را کمی شیرین تر دوست دارم.)

5. Şol suw sowukmy? ................................................

(Is that water cold? Yes, but I like water a little colder.)

(آیا آن آب سرد است؟ بله، اما من آب را کمی سردتر دوست دارم.)

Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:

1. Hawa, emma men turşyrak üzümi halaýan. 

2. Hawa, emma men ajyrak çaýy halaýan. 

3. Hawa, emma men duzlurak salady halaýan. 

4. Hawa, emma men süýjüräk apelsini halaýan. 

5. Hawa, emma men sowugrak suwy halaýan.

31) Answer the questions according to the example. 

با توجه به مثال به سوالات پاسخ دهید.

Nusga boýunça soraglara jogap beriň. 

Example/مثال /Göredeli:

Sen ondan kiçiräkmi? Hawa, men ondan has kiçi. 

(Are you smaller than him? Yes, I’m much smaller than him.)

 (آیا شما از او کوچکتر هستید؟ بله، من بسیار کوچکتر از او هستم.)

1. Biz sizden baýrakmy? ............................................ 

(Are we wealthier than you? Yes, you’re much wealthier than us.) 

(آیا ما از شما ثروتمندتر هستیم؟ بله، شما بسیار ثروتمندتر از ما هستید.)

2. Ol senden ulurakmy?  ............................................ 

(Is he bigger than you? Yes, he’s much bigger than me.) 

(آیا او از شما بزرگتر است؟ بله، او از من خیلی بزرگتر است.)

3. Tort kökeden tagamlyrakmy? ......................................... 

(Is cake tastier than cookies? Yes, it’s much tastier than cookies.) 

(آیا کیک از کلوچه خوشمزه تر است؟ بله، از کلوچه بسیار خوشمزه تر است.)

4. Köýnegim olaňkydan owadanrakmy?  .....................................

(Is my dress prettier than theirs? Yes, yours is much prettier than theirs.) 

(آیا لباس من زیباتر از لباس آنهاست؟ بله، لباس شما بسیار زیباتر از لباس آنهاست.)

5. Maşynymyz siziňkiden täzeräkmi?  ...................................... 

(Is our car newer than yours? Yes, ours is much newer than yours.) 

(آیا ماشین ما از شما جدیدتر است؟ بله ماشین ما بسیار جدیدتر از شماست.)

6. Myhman jaý ýatylýan jaýdan giňräkmi?  ...................................

 (Is the living room more spacious than the bedroom? Yes, it’s much more spacious than the bedroom.)

(آیا اتاق نشیمن بزرگتر از اتاق خواب است؟ بله، بسیار جادارتر از اتاق خواب است.)

Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:

1. Hawa, siz bizden has baý. 

2. Hawa, ol menden has uly. 

3. Hawa, ol kökeden has tagamly. 

4. Hawa, seňki olaňkydan has owadan. 

5. Hawa, biziňki siziňkiden has täze. 

6. Hawa, ol ýatylýan jaýdan has giň. 

32) Reverse the comparatives in following sentences, using the given antonym. 

قیاس ها را در جمله های زیر با استفاده از متضاد داده شده بر عکس کنید.

Berlen sypatlary ulanyp, sözlemleri nusga boýunça üýtgediň.) 

Example/مثال /Göredeli:

Men senden uzynrak. (gysga) Sen menden gysgarak. 

(I am taller than you. You are shorter than me.) 

(من از تو بلندترم. تو از من کوتاهتر هستی.)

1. Alma banandan arzanrak. (gymmat) ........................ 

(Apples are cheaper than bananas. Bananas are more expensive than apples.) 

(سیب ارزان تر از موز است. موز گران تر از سیب است.)

2. Limon apelsinden turşyrak. (süýji)  ........................ 

(Lemons are sourer than oranges. Oranges are sweeter than lemons.) 

(لیمو ترش تر از پرتقال است. پرتقال شیرین تر از لیمو است.)

3. Şetdaly erikden ulurak. (kiçi)  ........................ 

(Peaches are bigger than apricots. Apricots are smaller than peaches.) 

(هلو بزرگتر از زردآلو است. زردآلو کوچکتر از هلو است.)

4. Jaý howludan arassarak. (hapa)  ........................ 

(The house is cleaner than the yard. The yard is dirtier than the house.) 

(خانه تمیزتر از حیاط است. حیاط از خانه کثیف تر است.)

5. Kofe çaýdan gyzgynrak. (sowuk)  ........................ 

(The coffee is hotter than the tea. The tea is colder than the coffee.)

(قهوه گرمتر از چای است. چای سردتر از قهوه است.)

Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:

1. Banan almadan gymmadrak. 

2. Apelsin limondan süýjüräk. 

3. Erik şetdalydan kiçiräk. 

4. Howly jaýdan haparak. 

5. Çaý kofeden sowugrak. 

33) Write the dialogues, using the example given. 

دیالوگ ها را با استفاده از مثال داده شده بنویسید.

Berlen nusga boýunça gepleşigi dowam ediň.

Example/مثال /Göredeli:

Seň täze jaýyň nähili? 

(How is your new house?خانه جدید شما چطور است؟) 

 Men ony gowy görýän. Ol gaty uly. 

(I like it a lot. Its very big.خیلی دوستش دارم. خیلی بزرگه) 

 Ol seň öňki jaýyňdan ulurakmy? 

(Is it bigger than your last house?آیا از خانه قبلی شما بزرگتر است؟) 

 Hawa, ol Türkmenistanda iň uly jaý! 

(Yes, it’s the biggest house in Turkmenistan!بله، این بزرگترین خانه در ترکمنستان است)

1. (mellek, uly) (farm, big مزرعه، بزرگ)

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

2. (tigir, gowy) (bicycle, good دوچرخه، خوب)

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

3. (tozansorujy, güýçli) (vacuum cleaner, strong ،جاروبرقی 

 قوی)

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

4. (ýassyk, ýumşak) (pillow, soft بالش، نرم)

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

5. (palto, galyň) (coat, thick پالتو، ضخیم)

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:

1. Seň täze mellegiň nähili? Men ony gowy görýän. Ol gaty uly. Ol seň öňki mellegiňden ulurakmy? Hawa, ol Türkmenistanda iň uly mellek! 

2. Seň täze tigiriň nähili? Men ony gowy görýän. Ol gaty gowy. Ol seň öňki tigiriňden gowurakmy? Hawa, ol Türkmenistanda iň gowy tigir! 

3. Seň täze tozansorujyň nähili? Men ony gowy görýän. Ol gaty güýçli. Ol seň öňki tozansorujyňdan güýçlüräkmy? Hawa, ol Türkmenistanda iň güýçli tozansorujy! 

4. Seň täze ýassygyň nähili? Men ony gowy görýän. Ol gaty ýumşak. Ol seň öňki ýassygyňdan ýumşakrakmy Hawa, ol Türkmenistanda iň ýumşak ýassyk! 

5. Seň täze paltoň nähili? Men ony gowy görýän. Ol gaty galyň. Ol seň öňki paltoňdan galyňrakmy? Hawa, ol Türkmenistanda iň galyň palto!