به یاد آوردن و فراموش کردن در زبان ترکمنی Remembering and forgetting in Turkmen language

Remembering and forgetting به یاد آوردن و فراموش کردن

The word “ýat,” meaning memory, is used with the verbs “düşmek,” “saklamak,” “çykmak”, and “çykarmak” to refer to remembering or forgetting something.

کلمه «ýat» به معنای حافظه/یاد، با افعال «düşmek»، «saklamak»، «çykmak» و «çykarmak» برای یادآوری یا فراموش کردن چیزی استفاده می شود.

Several variations are possible when speaking of forgetting something. The instrumental case “-dan/-den” is added to “ýat,” and the appropriate genitive suffix is sometimes added to specify who forgot, though it can be omitted. 

هنگام صحبت از فراموش کردن چیزی، چندین تغییر ممکن است. حالت ازی «dan/-den -» به «ýat» اضافه می‌شود، و گاهی اوقات پسوند مالکیت مناسب برای مشخص کردن اینکه چه کسی فراموش کرده است، اضافه می‌شود، اگرچه می‌توان آن را حذف کرد.

When used with “çykmak,” the verb is conjugated in the third person. When used with “çykarmak,” the verb is conjugated according to the person who forgot. Note that in this second construction, the accusative case is used as well. 

هنگامی که "çykmak" استفاده می شود، این فعل در سوم شخص صرف می شود. هنگامی که با "çykarmak" استفاده می شود، فعل با توجه به شخصی که فراموش کرده است، صرف می شود. توجه داشته باشید که در این ساخت دوم، از حالت رایی نیز استفاده شده است.

Ejeme aýtmak ýadymdan çykdy. 

(I forgot to tell my mother.)

 (یادم رفت به مادرم بگویم.)

Öý işimi etmegi ýatdan çykararyn. 

(I will forget to do my homework.)

(فراموش میکنم تکالیفم را انجام دهم.)

To speak of suddenly recalling something, the appropriate genitive suffix is added to “ýat,” followed by the dative case “-a/-e,” and then third person conjugation of “düşmek.” 

برای صحبت از یادآوری ناگهانی چیزی، پسوند مالکیت مناسب به «ýat» اضافه می‌شود، و پس از آن حالت «a/-e-» و سپس صرف سوم شخص «düşmek» اضافه می‌شود.

When speaking about remembering something over a period of time, a different structure is  used. The genetive suffix is added, followed by the locative case “-da/-de,” and then “saklamak” is conjugated according to the subject. 

هنگام صحبت در مورد به خاطر سپردن چیزی در یک دوره زمانی، از ساختار متفاوتی استفاده می شود. پسوند مالکیتی اضافه می شود و به دنبال آن حالت مکان «da/-de -» می آید و سپس «saklamak» با توجه به فاعل صرف می شود.

Oň ady ýadyma düşdi. 

(I remembered her name.) 

(اسمش یادم اومد.)

Bileti almagy ýadyňyzda saklaň! 

(Remember to buy tickets!) 

(خرید بلیط را به یاد داشته باشید!)

Note that in regular speech, negative constructions using “çykmak” and “çykarmak” are usually used instead of those with “düşmek” and “saklamak.” 

توجه داشته باشید که در گفتار معمولی، معمولاً به جای ساخت‌های «düşmek» و «saklamak» از ساخت‌های منفی با «çykmak» و «çykarmak» استفاده می‌شود.

The latter construction is typically used in more formal settings, such as on billboards or when addressing students. 

ساختار دوم معمولاً در محیط‌های رسمی‌تر، مانند روی بیلبوردها یا هنگام خطاب به دانش‌آموزان استفاده می‌شود.

Thus, in speech, the above example with “saklamak” would thus normally be spoken as follows: 

بنابراین، در گفتار، مثال بالا با «saklamak» معمولاً به صورت زیر گفته می شود:

Bileti almagy ýatdan çykarmaň! 

(Don’t forget to buy tickets!)

(خرید بلیط را فراموش نکنید!)

Turkmen language practice تمرین زبان ترکمنی

14) Answer the questions by saying you forgot, using “çykarmak” and the correct genitive suffix with “ýat.” 

با استفاده از “çykarmak” و پسوند مالکیت صحیح با “ýat” به سوالات پاسخ دهید.

“Ýat” sözüne degişlilik goşulmalaryny dogry goşup we “çykarmak” sözüni ulanyp, soraglara jogap beriň.

Example/مثال /Göredeli:

Sen näme üçin öý işiňi etmediň? 

Ýadymdan çykarypdyryn. 

(Why didn’t you do your homework? I forgot.) 

(چرا تکالیف خود را انجام ندادید؟ فراموش کردم.)

1. Sen näme üçin bizi aeroporda ugratmadyň? .................................  

(Why didn’t you accompany us to the airport? I forgot.) 

(چرا ما را تا فرودگاه همراهی نکردی؟ فراموش کردم.)

2. Siz näme üçin maňa Parižden sowgat getirmediňiz? .................................  

(Why didn’t you bring a present for me from Paris? We forgot.) 

(چرا از پاریس برای من هدیه نیاوردید؟ فراموش کردیم.)

3. Iltaý, näme üçin bilet satyn almadyň? .................................  

(Iltay, why didn’t you buy a ticket? I forgot.)

 (ایلتای، چرا بلیط نخریدی؟ یادم رفت.)

4. Aýtyn näme üçin meni wokzalda garşylamady? .................................  

(Why didn’t Aytyn meet me at the train station? She forgot.) 

(چرا آیتین مرا در ایستگاه قطار ملاقات نکرد؟ فراموش کرد.)

5. Olar näme üçin maňa Amerikadan jaň etmedi? .................................  

(Why didn’t they call me from America? They forgot.) 

(چرا از آمریکا به من زنگ نزدند؟ فراموش کردند.)

6. Siz näme üçin myhmanhanaň açaryny tabşyrmadyňyz? .................................  

(Why didn’t you return the hotel key? We forgot.) 

(چرا کلید هتل را پس ندادید؟ ما فراموش کردیم.)

Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:

1. Ýadymdan çykarypdyryn. 

2. Ýadymyzdan çykarypdyrys. 

3. Ýadymdan çykarypdyryn. 

4. Ýadyndan çykarypdyr. 

5. Ýadyndan çykarypdyrlar. 

6. Ýadymyzdan çykarypdyrys. 

15) Answer the questions, saying you will remember to do the given action in the evening. 

به سوالات پاسخ دهید و بگویید بیاد خواهید آورد که این عمل را در عصر انجام دهید.

Agşam ýerine ýetirmegi ýatdan çykarmajakdygyňyzy aýdyp, soraglara  jogap beriň.

Example/مثال /Göredeli:

Sen bilet satyn almagy ýatdan çykardyňmy? Ýok, ýatdan çykaramok. Agşam satyn alaryn. 

(Did you forget to buy tickets? No, I didn’t forget. I will buy them tonight.)

(آیا فراموش کردید بلیط بخرید؟ نه، فراموش نکردم. امشب آنها را می خرم.)

1. Visa almagy ýatdan çykardyňmy? .......................... 

(Did you forget to get the visa? No, I didn’t forget. I will get them tonight.)

 (آیا ویزا را فراموش کردید؟ نه، فراموش نکردم. امشب آنها را دریافت می کنم.)

2. Ýylýaz jaň etmegi ýatdan çykardymy? .......................... 

(Did Yylyaz forget to call? No, he didn’t forget. He will call tonight.) 

(یئلیاز یادش رفته زنگ بزنه؟ نه، یادش نرفت. امشب زنگ میزنه.)

3. Siz toýa gelmegi ýatdan çykardyňyzmy? .......................... 

(Did you forget to come to the party? No, we didn’t forget. We will come tonight.) 

(فراموش کردی به مهمانی بیایی؟ نه، ما فراموش نکردیم. ما امشب می آییم.)

4. Maýa oturylşyk gurnamagy ýatdan çykardymy? .......................... 

(Did Maya forget to plan the party? No, she didn’t forget. She will plan it tonight.) 

(آیا مایا فراموش کرد برای مهمانی برنامه ریزی کند؟ نه، او فراموش نکرد. او امشب برنامه ریزی خواهد کرد.)

5. Ülker kir ýuwmagy ýatdan çykardymy? .......................... 

(Did Ulker forget to do the laundry? No, she didn’t forget. She will do it tonight.) 

(آیا اولکر فراموش کرد لباس‌ها را بشوید؟ نه، او فراموش نکرد. او امشب خواهد شست.)

6. Arhitektorlar proýekt tabşyrmagy ýatdan çykardymy? .......................... 

(Did the architects forget to submit their project? No, they didn’t forget. They will submit it tonight.)

(آیا معماران فراموش کردند پروژه خود را ارسال کنند؟ نه، فراموش نکردند. امشب آن را ارسال می کنند.)

Answers/ پاسخ ها /Jogaplar:

1. Ýok, ýatdan çykaramok. Agşam alaryn. 

2. Ýok, ýatdan çykaranok. Agşam jaň eder. 

3. Ýok, ýatdan çykaramzok. Agşam geleris. 

4. Ýok, ýatdan çykaranok. Agşam gurnar. 

5. Ýok, ýatdan çykaranok. Agşam kir ýuwar. 

6. Ýok, ýatdan çykaranok. Agşam tabşyrarlar.